7 vragen over de wet DBA
Geplaatst op: 16-08-2017, 17:04:34
Tienduizenden ZZP’ers lopen opdrachten mis vanwege de ‘nieuwe’ wet DBA. Wat is er nu weer aan de hand?
- DBA, eh… wat is dat ook al weer?
DBA staat voor Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties. De wet DBA heeft de VAR (Verklaring Arbeids Relatie) vervangen. Voortaan kijkt de Belastingdienst naar de afspraken tussen opdrachtgever en ZZP’er. Aan de hand daarvan wordt bepaald of er sprake is van een dienstbetrekking. Elke nieuwe afspraak wordt dus apart beoordeeld. Het is de bedoeling schijnzelfstandigheid tegen te gaan (en zo werknemers te beschermen). - Die wet was toch vorig jaar al ingegaan?
Klopt. Sinds 1 mei 2016 is de wet DBA formeel van kracht, maar dat bleek toch iets te snel. Al vóór de invoering waren er veel vragen, en vooral over de gevolgen van de nieuwe wet was men niet gerust. Zelfs de gehanteerde overgangsperiode van één jaar (tot en met april 2017 dus) bleek niet afdoende om de overstap van VAR naar DBA soepel te laten verlopen: nog steeds heerst er veel onduidelijkheid, onrust en commotie over onder ZZP’ers. Daarom is de werking van de wet DBA nu (opnieuw) uitgesteld, en wel tot 1 juli 2018. - Onduidelijkheid, onrust en commotie?
Absoluut. Met een VAR in de hand hadden opdrachtgevers de verzekering dat ze geen loonheffingen hoefden te betalen. Door de komst van de wet DBA is die zekerheid weg, waardoor ze huiverig zijn geworden om ZZP’ers in te huren en ZZP’ers dus opdrachten mislopen. Bovendien sluit de wetgeving niet goed aan bij de wens tot flexibilisering aan beide kanten van de arbeidsmarkt. Zo heeft de Belastingdienst het over ‘gezagsverhouding’ en ‘vrije vervanging’, maar is niet duidelijk wat ze daar precies mee bedoelen. - Wat nu?
Over de huidige wetgeving is te weinig nagedacht, zoveel is duidelijk. Ze staat tijdelijk in de ijskast, maar een kant en klare oplossing voor het vraagstuk is er niet en knopen worden ook niet doorgehakt. Ondertussen is er al meer dan een jaar voorbij zonder dat er iets wezenlijks is gebeurd. Uitstel is nog geen afstel, de onduidelijkheid voor ZZP’ers en opdrachtgevers blijft bestaan. We zullen nog even moeten afwachten dus. - En ondertussen, bij de Belastingdienst?
De wet DBA biedt de mogelijkheid om een overeenkomst tussen een ZZP’er en een opdrachtgever door de Belastingdienst te laten toetsen. Dat gebeurt ook nog wel. De Belastingdienst maakt daarbij vooral gebruik van een afvinklijstje dat te vinden is op www.belastingdienst.nl(zoek op ‘Modelovereenkomsten: hoe werkt dat?’) en kijkt of er sprake is van 1. loon, 2. een gezagsverhouding en 3. persoonlijke arbeid. Drie keer ja betekent volgens de Belastingdienst dat er sprake is van een dienstbetrekking. Volgens de Commissie-Boot (die heeft onderzocht of de Belastingdienst de wet DBA wel goed toepaste) is dat lijstje echter veel te simplistisch en wordt te weinig rekening gehouden met de rechtspraak ter zake. Verder pakt de Belastingdienst de ‘kwaadwillende’ aan. Voor deze groep geldt de DBA namelijk nu gewoon wel. - Wanneer ben je kwaadwillend?
Als de opdrachtgever doet alsof hij een overeenkomst heeft gesloten met een ZZP’er, maar de opdrachtgever weet of had kunnen weten dat feitelijk sprake was van een dienstbetrekking, is sprake van kwaadwilligheid. Alleen de ernstigste gevallen worden aangepakt: gevallen die je kunt duiden met opzet, fraude of zwendel. Medio april had Belastingdienst slechts een tiental opdrachtgevers in het vizier die mogelijk schijnconstructies met ZZP’ers zijn aangegaan. - Hoe verder?
Het huidige demissionaire kabinet zal dit DBA-cle niet meer gaan oplossen. Onze hoop is dus gevestigd op de nieuwe lichting. Welke samenstelling het nieuwe kabinet ook heeft, men zal zich er terdege van bewust moeten zijn dat de ontstane onzekerheid omzet en banen kost. Het is waarschijnlijk het beste om de hele DBA overboord te gooien en met een alternatief plan te komen. Opdrachtgevers en ZZP’ers kunnen ondertussen de ontwikkelingen beter afwachten en het nieuws volgen. Er is namelijk zoveel geharrewar over de huidige regels, dat aanpassing van de wetgeving niet uit kan blijven.
Bron: artikel van juni 2017 op www.fiscalert.nl, de slimste tips in geldzaken.